Bunlara “Üçüncü Dünya ülkeleri” ve daha sonra “gelişmekte olan ülkeler” adı verildi; bu terim hâlâ kullanılıyor ancak yeni ve kapsamlı bir ifadeyle karşılaştırıldığında geçerliliğini yitiriyor: Küresel Güney.
“Batı” gibi, bu da belirsiz bir lakap. Birçok Küresel Güney ülkesi Güney Yarımküre’de değildir. Hindistan biri, Meksika diğeri.
Ancak Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin Cumartesi günü Afrika Birliği’ni, Avrupa Birliği’nden sonra ikinci bölgesel toplantı olan G20 grubunun bir üyesi olarak davet ettiğini duyurmasıyla, Küresel Güney ilerleme kaydediyor gibi görünüyor. Büyük güç politikalarının eksiklikleri hakkındaki hayal kırıklıkları ve fikirleri, hâlâ birbirine yakınlaşsa da küresel tartışmayı şimdiden değiştiriyor.
Washington’daki bir düşünce kuruluşu olan Quincy Sorumlu Devlet İdaresi Enstitüsü’nün Küresel Güney Programı direktörü Sarang Shidor, “Bu ülkeler ‘Güney birliği’ni düşünmüyor; kendi çıkarlarının peşinde koşuyorlar” dedi. “Bunu yaptıklarında, bu onların parçalarının toplamından daha fazlasını oluşturur.”
Küresel Güney’i birleştiren şey – tek kelime 1969’da oluşturuldu Amerikalı bir aktivist, şu anda Suudi Arabistan’dan Guatemala’ya kadar 100’den fazla ülkeden oluşan ve kendi öncelikleri küresel tartışmalarda bir kenara bırakılan farklı bir grubu tanımlamak için kullanılan Vietnam Savaşı hakkında yazıyor.
Hindistan’ın dünyanın beşinci büyük ekonomisine sahip olduğu ve Vietnam ile Senegal’in ekonomik büyümesinin Avrupa’nın çoğunu geride bıraktığı bir dönemde, Küresel Güney’deki pek çok ülke yüksek sesle soruyor: Çıkarlarımız nerede temsil ediliyor?
Zaten gelişen çok kutuplu bir dünyaya baktığımızda, kapitalizm (ABD) ile komünistler (Çin) arasında bir taraf seçmeyi öngören Soğuk Savaş modeline dönüşü reddediyorlar. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığı nedeniyle ABD öncülüğündeki yaptırımları boykot edip protesto eden grup, artan gıda fiyatları ve iklim değişikliği gibi uzun vadeli sorunlara dikkat çekti.
Ocak ayında Hindistan, G20 başkanlığına başlarken sanal bir Küresel Güney’in Sesi Zirvesi’ne ev sahipliği yaptı. Geçen ay bu ülkelerden bazıları BRICS zirvesi için Güney Afrika’da toplandı; burada Çin ve Hindistan kendilerini Küresel Güney’in liderleri olarak konumlandırırken ABD büyük oranda yoktu.
Profesör Shidore, alternatif toplulukların büyüyebileceğini, Batı liderliğine meydan okuyabileceğini ve küresel karışıma yeni politikalar ekleyebileceğini söyledi.
Bu forumlar önemli” dedi. “Benzer düşüncelere sahip ülkelere farklı fikirler sunmak için araçlar yaratıyorlar.”
